Thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) là thuật ngữ chung chỉ các loại thuốc trừ dịch hại trên cây trồng bao gồm thuốc trừ sâu, thuốc diệt nấm, thuốc diệt cỏ và các loại thuốc trừ các dịch hại khác. Ưu điểm của thuốc BVTV là dễ sử dụng, áp dụng trên diện tích lớn trong thời gian ngắn, tiêu diệt nhanh côn trùng, sâu hại. Tuy có quy định, nhưng một số nông dân chưa ý thức trong việc sử dụng thuốc đúng cách, an toàn và hiệu quả, một loại thuốc có độc tính cao có thể gây ảnh hưởng đến người, con vật, môi trường… Vì vậy, việc sử dụng thuốc BVTV cần tuân thủ nghiêm kỹ thuật, nguyên tắc “4 đúng” là: Đúng thuốc, đúng liều, đúng lúc và đúng cách.

    + ĐÚNG THUỐC
        – Là trước khi chọn mua thuốc, nông dân cần biết, xác định đúng loại sâu, bệnh, cỏ dại gây hại cần phòng trừ; không nên sử dụng cùng một loại thuốc trong suốt vụ hoặc từ năm này qua năm khác; nên ưu tiên mua loại thuốc ít độc nhất đối với người bán và sử dụng thuốc, ít để lại dư lượng trên sản phẩm, không gây hại đối với người tiêu thụ sản phẩm nông sản thu hoạch từ các cây trồng đã phun thuốc trước đó, thuốc có nguồn gốc sinh học có tính mát, an toàn cho cây trồng, có thời gian cách ly ngắn nhất, không lưu tồn lâu dài trông đất, nước,
phù hợp với thời tiết, khí hậu địa phương, có hiệu lực trừ sâu bệnh nhưng tương đối ít độc với sinh vật có ích.
   + ĐÚNG LIỀU
        – Là dùng thuốc đúng với liều lượng, nồng độ theo hướng dẫn, khuyến cáo của nhà sản xuất ghi trên bao bì sản phẩm đem lại hiệu quả phòng trừ dịch hại cao và hiệu quả kinh tế tối ưu đồng thời không để lại tác hại do thuốc BVTV gây ra đối với con người và môi trường ….
        – Nếu dùng cao hơn khuyến cáo làm gia tăng nguy cơ bị ngộ độc cho người đi phun thuốc, ngộ độc cho gia xúc ( các con vật ), gây hại thiên địch, cho người sống ở gần vùng phun thuốc và người sử dụng nông sản có phun thuốc; ngoài ra còn có nguy cơ cây trồng bị ngộ độc do ảnh hưởng bởi liều lượng thuốc cao gây ra (nhất là thuốc trừ cỏ). Tốn kém chi phí, để lại dư tồn cao trên nông sản đã thu.
        – Trường hợp phun với liều lượng quá thấp sẽ không mang lại hiệu quả đối với dịch hại, gây lãng phí thuốc, tốn kém thêm chi phí, tốn thời gian xử lý dịch hại mãi không hết, thậm chí làm dịch hại quen thuốc, kháng thuốc, kích thích dịch hại phát triển mạnh hơn.
    + ĐÚNG LÚC

         – Là phun thuốc vào thời điểm mà hiệu quả phòng trừ dịch hại cao nhất, mang lại lợi ích kinh tế lớn nhất những ít gây hại cho môi trường, lúc dịch hại trên đồng ruộng, trong vườn dễ bị tiêu diệt nhất. Sâu hại thường mẫn cảm nhất đối với thuốc BVTV khi chúng ở giai đoạn sâu non. Đối với thuốc trừ cỏ, phải tùy theo đặc điểm của từng loại thuốc và sử dụng vào lúc thuốc có tác động mạnh nhất đến cỏ dại và ít có nguy cơ gây hại cho cây trồng, người phun và môi trường.
        – Phun đúng lúc cũng là tránh phun thuốc khi trời sắp mưa, chuẩn bị mưa hoặc mới ngưng hạt mưa có thể làm rửa trôi hết thuốc trên mặt lá, thân cây.
        – Phun thuốc đúng lúc là phun vào lúc trời mát, khô ráo, không mưa, không quá nắng gắt, không có gió to, không ẩm ướt, không sương mù sẽ không làm loãng nồng độ, hiệu quả của thuốc, nắng gắt sẽ làm thuốc bóc hơi nhanh. Bên cạnh đó cũng cần phải phun thuốc phòng trừ bệnh hại và côn trùng gây hại cho cây định kỳ, tránh bị bệnh nặng rồi mới bắt đầu trị.
    + Đối với nguyên tắc sử dụng thuốc BVTV đúng cách.
        – Trước khi sử dụng, pha, phun thuốc quý bà con nên lưu ý việc làm đầu tiên nên làm là trang bị thiết bị bảo hộ an toàn khi dùng thuốc như : quần áo bảo hộ, mặt nạ, mũ, kính, khẩu trang, bao tay, ủng, chuẩn bị dụng cụ pha thuốc ống đong, bình, phi, cân, xô, que khuấy,… kiểm tra bình, phi pha thuốc đảm bảo không bị rò rỉ, các vật dụng dùng để pha xịt cần được vệ sinh, rửa sạch sẽ trước khi pha và sau khi phun, sử dụng xong.
        – Kiểm tra liều lượng, nồng độ, hạn sử dụng trước khi pha.
        – Nước rửa, xúc bình cần đổ nơi xa gốc cây trồng, xa nguồn nước sinh hoạt, xa chuồng trại gia xúc gia cầm., thuốc khi không sử dụng cần cất nơi an toàn, cao ráo, xa nhà và chuồng gia xúc, khu vực biệt lập có khóa.
        – Sử dụng thuốc đúng cách là đúng kỹ thuật mang lại hiệu quả cao trong phòng trừ dịch hại mà lại tiết kiệm được chi phí. Trước hết là ở khâu pha thuốc đúng cách là làm thế nào để chế phẩm sử dụng được hòa đồng đều vào nước, khi phun thuốc sẽ được thật đều trên bộ phận cần được phun ( 2 mặt lá cây, thân, cành, hoa, trái, mặt đất…).
        – Khâu tiếp theo của việc dùng thuốc đúng cách là việc rải thuốc trên đồng ruộng, trong vườn, rãi đều tay, tránh rãi dồn cụm, chỗ có chỗ không, làm sao cho thuốc tiếp xúc được với dịch hại nhiều nhất. Có những loại sâu hại chỉ tập trung phá ở gốc, có loài chuyên sống trên lá, trên ngọn, lại có những loài chỉ sống ở mặt dưới lá… Vì vậy, khi phun thuốc phải tập trung vào nơi quy định cần phun.Chỉ thực hiện việc hỗn hợp nếu như điều đó có hướng dẫn trên nhãn thuốc, kỹ sư, người có trình độ chuyên môn hoặc trong các tài liệu hướng dẫn dùng thuốc BVTV.
    + Lợi ích khi sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả :
        – Diệt trừ, kiểm soát được được các đối tượng nấm bệnh, côn trùng, dịch hại, cỏ dại cho cây trồng, bảo vệ cây trồng, ít độc hại, ít ảnh hưởng đến môi trường và cải thiện chất lượng nông sản. Nâng cao nâng suất và tiết kiệm nhiều khoảng chi phí cho quý nhà vườn. Tăng thu nhập cho nhà nông. An toàn khi dùng thuốc BVTV
Không ăn, hút thuốc trong khi đang phun thuốc. Không dùng thuốc vào mục đích khác như trị ghẻ, rệp, chí, muỗi… Cần có trang bị bảo hộ lao động khi pha chế, phun thuốc. Sau khi phun phải thay quần áo và giặt sạch. Thời gian tiếp xúc thuốc tối đa không quá 6 giờ trong ngày.

        – Không sử dụng bình phun bị rò rỉ vì có thể gây ngộ độc. Rửa sạch bình sau khi phun, không đổ xuống ao, hồ hoặc nơi chăn thả gia súc.

        – Không phun ngược chiều gió, tránh để thuốc tiếp xúc với tất cả các bộ phận của cơ thể. Nếu bị dính thuốc cần rửa ngay và rửa nhiều lần bằng nước sạch và xà phòng. Nếu thấy mệt nên nghỉ ngơi và thay người khác.
        – Không sử dụng bao bì đựng thuốc vào bất kỳ mục đích nào khác. Thu gon bao bì, túi, vỏ chai thuốc đã qua sử dụng đem đi tiêu hủy an toàn, không vứt bừa bãi trong vườn, gần nguồn nước, gốc cây trồng, dưới tán lá cây có thể làm nóng cong queo, vếu lá. Trong trường hợp bị ngộ độc, áp dụng tất cả các biện pháp sơ cứu để cấp cứu và đưa đến cơ quan y tế gần nhất cùng với thuốc gây ngộ độc.
    + Bảo quản thuốc BVTV
        – Thuốc cần có thông tin, nhãn hiệu, mã vạch, hạn sử dụng, nơi sản xuất rõ ràng. Các loại thuốc phải xếp riêng theo đối tượng trong phòng trị, có tên riêng. Trong kho không để thuốc BVTV lẫn với phân bón. Khi nhận, phát thuốc phải ký nhận giữa bên giao và nhận để quản lý an toàn. Kho chưa thuốc nên xa dân cư, nguồn nước, thực phẩm, gia súc. Kho cần xây dựng vững chắc bằng vật liệu khó cháy, nơi không bị ngập úng, có khóa. Kho phải có các phương tiện chữa cháy, phòng độc và cấp cứu. Để thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và phụ nữ đang mang thai