ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI VÀ SINH HỌC

Thành trùng là loài côn trùng cánh cứng, có chiều dài cơ thể từ 5–8 mm, phần mỏ dài gần bằng nửa thân. Cơ thể chia làm ba phần rõ rệt: đầu, ngực và bụng có màu đỏ nâu, trong khi râu và chân màu nâu sẫm. Khi quan sát kỹ, có thể thấy lớp vỏ ngoài bóng và cứng, giúp chúng chịu được điều kiện khô nóng tốt.

Mỗi con cái trưởng thành có khả năng đẻ từ 70–200 trứng.

Trứng được đẻ riêng lẻ vào phần thịt của mặt trên gân chính của lá, cách chóp trứng khoảng 0,5 cm. Trứng nhỏ, dài khoảng 0,5 mm, có màu trắng ngà. Thời gian ủ trứng kéo dài 2–3 ngày, sau đó trứng nở thành ấu trùng.

Ấu trùng phát triển qua 3 tuổi, thời gian sinh trưởng khoảng 6–10 ngày. Trong giai đoạn này, ấu trùng sống nhờ vào phần thịt lá đã bị cắt rời khỏi cây. Khi trưởng thành, ấu trùng rơi xuống đất và hóa nhộng.

Nhộng hình thành trong đất, phát triển trong khoảng 10–15 ngày trước khi vũ hóa thành bọ trưởng thành.

TẬP QUÁN SINH SỐNG VÀ GÂY HẠI

Sau khi đẻ trứng, bọ cái dùng mỏ cắt rời phần lá. Vết cắt thường có chiều dài 5–10 cm tính từ cuống lá, rất sắc và thẳng – trông như bị cắt bằng kéo hay dao. Phần lá bị cắt rời rơi xuống đất, đó chính là “ổ trứng” cho thế hệ ấu trùng mới.

Khi trứng nở, ấu trùng sống và ăn phần thịt bên trong lá rơi, sau đó chui xuống đất hóa nhộng. Toàn bộ vòng đời của chúng diễn ra ngoài thân cây, vì vậy việc phát hiện và diệt trừ thường gặp nhiều khó khăn.

Thành trùng vũ hóa xuất hiện trùng thời điểm xoài ra đọt non, do đó gây hại mạnh nhất vào giai đoạn cây đang phát triển lá non. Chúng cắn phá mép lá, tạo vết khuyết hoặc cắt rời toàn bộ lá non, khiến cây mất khả năng quang hợp và suy yếu nhanh chóng.

Hậu quả:

• Lá non bị cắt rụng hàng loạt, cây mất sức, chậm phát triển.
• Đỉnh sinh trưởng bị kích thích, khiến cây ra quá nhiều chồi non nhỏ yếu.
• Ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phân hóa mầm hoa, làm cây khó ra trái hoặc ra hoa không đồng loạt.

BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ

Để kiểm soát hiệu quả bọ cắt lá, bà con cần áp dụng biện pháp tổng hợp, kết hợp canh tác – cơ học – hóa học tùy theo mật số và giai đoạn gây hại.

1. Biện pháp canh tác – cơ học

• Thu gom và đốt bỏ các lá bị cắt rơi dưới gốc, nhằm tiêu diệt trứng và ấu trùng bên trong, cắt đứt vòng đời của bọ.
• Cày xới đất nhẹ quanh tán cây để tiêu diệt nhộng trong đất, đồng thời giúp đất thông thoáng, hạn chế nơi trú ẩn.
• Cắt tỉa cành lá thông thoáng, giúp ánh sáng lọt vào tán, hạn chế điều kiện thuận lợi cho bọ phát triển.
• Thường xuyên thăm vườn, nhất là trong giai đoạn cây ra đọt non, để phát hiện sớm vết cắt và xử lý kịp thời.

Biện pháp sinh học

• Bảo vệ thiên địch tự nhiên như kiến vàng, ong ký sinh, nhện bắt mồi.
• Có thể sử dụng chế phẩm sinh học gốc nấm xanh (Metarhizium anisopliae) hoặc nấm trắng (Beauveria bassiana) phun định kỳ đầu mùa mưa nhằm ức chế ấu trùng và bọ non.

Biện pháp hóa học

Khi mật số bọ cao, nhất là trong vườn xoài giống hoặc xoài tơ, có thể dùng các loại thuốc trừ sâu có hoạt chất:

• Cypermethrin, Lambda-cyhalothrin,… (tác động tiếp xúc và vị độc nhanh).
• Imidacloprid, Thiamethoxam, Acetamiprid,… (lưu dẫn mạnh, hiệu quả cao).
• Indoxacarb, Chlorantraniliprole (hiệu quả trên côn trùng nhai lá, ít ảnh hưởng thiên địch).

Cách dùng:

• Phun kỹ vào đọt và mặt dưới lá non – nơi bọ thường tập trung cắn phá.
• Luân phiên hoạt chất sau mỗi vụ để tránh kháng thuốc.
• Kết hợp dầu khoáng hoặc chất bám dính sinh học để tăng độ bền của thuốc khi gặp mưa.

Lưu ý:

• Không phun thuốc trong thời kỳ cây ra hoa hoặc có ong thụ phấn.
• Sau khi phun, cần thu gom lá rụng và tiêu hủy để ngăn thế hệ mới phát triển.

Bọ cắt lá tuy chỉ là đối tượng gây hại thứ cấp, nhưng nếu không quản lý sớm và đúng cách, chúng có thể bộc phát thành dịch, làm thiệt hại nặng nề cho vườn xoài, đặc biệt ở giai đoạn cây ra đọt non. Do đó, bà con cần chủ động theo dõi thường xuyên, kết hợp đồng bộ các biện pháp canh tác, sinh học và hóa học một cách hợp lý. Một vườn xoài được chăm sóc cân đối, thông thoáng, sạch cỏ, cắt tỉa đúng kỹ thuật chính là yếu tố quan trọng giúp hạn chế tối đa sự tấn công của bọ cắt lá, duy trì sức sinh trưởng và năng suất ổn định qua nhiều vụ.

THIÊN NÔNG 689 HỖ TRỢ KỸ THUẬT MIỄN PHÍ TRÊN TOÀN QUỐC
MỌI THẮC MẮC BÀ CON LIÊN HỆ
☎️ 0785.888.689
🅾️ YouTUBE: THIÊN NÔNG 689 http://www.youtube.com/@thiennong689-tuvankythuatc8
📮 kythuatthiennong689@gmail.com
THIÊN NÔNG 689 TẬN TÂM- CHẤT LƯỢNG
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN !!!